Ransomware đang hoành hành vào năm 2025: Đây là 6 mẹo nhanh chóng để bảo vệ dữ liệu của bạn!

Các cuộc tấn công bằng ransomware thường gây xôn xao dư luận, và điều tệ nhất là chúng nhắm vào những người bình thường, không chỉ các tập đoàn lớn. Tội phạm mạng phát triển chiến thuật của chúng, nhưng việc bảo vệ không nhất thiết phải phức tạp hoặc tốn kém. Những mẹo đơn giản này có thể giúp ngăn chặn ransomware.

6. Sử dụng giải pháp chống virus đáng tin cậy

Giải pháp chống virus đáng tin cậy là hàng phòng thủ đầu tiên chống lại ransomware. Trong khi Windows Defender cung cấp khả năng bảo vệ tốt, các tùy chọn của bên thứ ba từ Bitdefender, Kaspersky hoặc Norton cung cấp lá chắn ransomware nâng cao với chức năng giám sát theo thời gian thực. Điều quan trọng là chọn phần mềm chủ động quét hành vi file đáng ngờ, không chỉ các chữ ký phần mềm độc hại đã biết.

Quan trọng hơn, hãy cập nhật phần mềm chống virus của bạn. Ransomware phát triển hàng ngày và các định nghĩa về virus lỗi thời khiến bạn dễ bị các mối đe dọa mới. Hầu hết các chương trình chống virus đều tự động cập nhật, nhưng hãy kiểm tra kỹ những cài đặt đó. Nếu bạn đã nhận ra mình đã tải xuống virus, phần mềm diệt virus cập nhật vẫn có thể giúp ngăn chặn thiệt hại trước khi ransomware mã hóa các file của bạn.

Mặc dù có những lợi ích này, nhưng mối quan tâm về hiệu suất không nên ngăn cản bạn sử dụng công cụ bảo vệ chống virus. Một số phần mềm bảo mật có thể làm chậm hệ thống, nhưng nếu PC của bạn chạy chậm sau khi cài đặt phần mềm diệt virus, hãy xem hướng dẫn về cách tối ưu hóa hiệu suất PC của bạn. Bảo vệ quan trọng hơn những tác động nhỏ về tốc độ, đặc biệt là khi ransomware có thể phá hủy mọi thứ bạn đã làm việc.

Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ trực tuyến như VirusTotal để quét những file đã tải xuống trước khi mở chúng. Dịch vụ miễn phí này kiểm tra các file bằng nhiều công cụ chống virus cùng lúc. Hãy đặc biệt cảnh giác với các loại file như PDF và file nén, thường được sử dụng để ẩn virus. Các file thực thi, script và tài liệu hỗ trợ macro cũng là mục tiêu ưa thích để phân phối ransomware.

5. Tạo bản sao lưu dữ liệu thường xuyên

Việc tạo bản sao lưu thường xuyên có vẻ tẻ nhạt, nhưng đây là biện pháp bảo vệ tốt nhất chống lại ransomware. Quy tắc 3-2-1 vẫn là tiêu chuẩn vàng: Giữ 3 bản sao dữ liệu quan trọng của bạn, lưu trữ chúng trên 2 loại phương tiện khác nhau và giữ 1 bản sao ngoại tuyến. Chiến lược này hữu ích; ngay cả khi ransomware tấn công, bạn vẫn có bản sao sạch để khôi phục.

Ransomware không thể mã hóa những gì nó không thể tiếp cận. Do đó, bạn phải rút ổ cứng ngoài sau khi sao lưu hoàn tất. Lưu trữ đám mây hoạt động tốt cho các bản sao lưu ngoài trang web, nhưng hãy cân nhắc sử dụng những dịch vụ có phiên bản để khôi phục dữ liệu từ ransomware có thể mã hóa file. May mắn thay, có những cách đơn giản để sao lưu dữ liệu một cách an toàn mà không tốn kém.

Tự động hóa giúp đảm bảo mọi thứ nhất quán dễ dàng hơn. Bạn nên thiết lập lịch sao lưu để sao lưu toàn bộ cuộc sống số của mình mà không cần phải suy nghĩ. Windows File History, Time Machine cho Mac hoặc các giải pháp của bên thứ ba khác có thể tự động xử lý việc này.

4. Hãy thận trọng với các file đính kèm và liên kết email!

Email là một trong những phương thức phân phối ưa thích của ransomware và tội phạm mạng rất sáng tạo với các chiến thuật của chúng. Hóa đơn khẩn cấp hoặc thông báo giao hàng từ một địa chỉ email lạ có thể là một cuộc tấn công được ngụy trang khéo léo. Luôn xác minh cẩn thận địa chỉ người gửi. Di chuột qua các địa chỉ email và liên kết thường cho thấy các domain đáng ngờ không khớp với người gửi được cho là.

Trước khi nhấp vào bất kỳ liên kết nào hoặc tải xuống file đính kèm, hãy tạm dừng và suy nghĩ về điều đó. Các công ty hợp pháp hiếm khi gửi những file đính kèm bất ngờ hoặc yêu cầu hành động ngay lập tức thông qua các liên kết email. Khi nghi ngờ, hãy liên hệ với người gửi qua một kênh khác để xác minh. Bạn cũng có thể chặn email lừa đảo khỏi hộp thư đến của mình bằng các bộ lọc email và tính năng bảo mật tích hợp.

Thận trọng tương tự cũng áp dụng cho việc tải xuống phần mềm. Ransomware thường ẩn trong các chương trình vi phạm bản quyền, vì vậy đừng tải xuống phần mềm crack – phiên bản “miễn phí” có thể khiến bạn mất hết dữ liệu. Hãy trung thành với các nguồn chính thức và nhà xuất bản đã được xác minh. Nếu file đính kèm email có vẻ hơi đáng ngờ, hãy xóa nó. An toàn là trên hết.

3. Sử dụng xác thực mạnh cho tất cả tài khoản

Xác thực mạnh có thể là rào cản tốt chống lại các cuộc tấn công bằng ransomware bắt đầu bằng những tài khoản bị xâm phạm. Sử dụng mật khẩu phức tạp, duy nhất cho mỗi dịch vụ sẽ ngăn chặn kẻ tấn công chuyển đổi giữa các tài khoản nếu một tài khoản bị xâm phạm. Trình quản lý mật khẩu giúp bạn quản lý được điều này vì chúng tạo và lưu trữ thông tin xác thực mạnh.

Xác thực hai yếu tố (2FA) bổ sung khả năng bảo vệ cần thiết, nhưng không phải tất cả các phương pháp đều như nhau. Mặc dù bất kỳ 2FA nào cũng tốt hơn không có, nhưng việc dựa vào 2FA qua SMS có thể gây rủi ro do các cuộc tấn công hoán đổi SIM.

Các ứng dụng xác thực như Google Authenticator hoặc Authy cung cấp những giải pháp thay thế an toàn hơn và khóa bảo mật phần cứng cung cấp khả năng phòng thủ mạnh nhất chống lại các nỗ lực chiếm đoạt tài khoản.

Cũng quan trọng không kém, đừng quên các tùy chọn khôi phục. Bạn nên bảo vệ mã sao lưu và email khôi phục của mình với sự cảnh giác tương tự như các tài khoản chính của bạn. Những kẻ điều hành ransomware thường nhắm mục tiêu vào các tài khoản email trước, sau đó sử dụng chúng để reset mật khẩu và có quyền truy cập rộng hơn. Kiểm tra bảo mật thường xuyên để xem xét các phiên đang hoạt động và những ứng dụng được kết nối giúp phát hiện sớm các truy cập trái phép.

2. Phân đoạn mạng để hạn chế sự lây lan của các cuộc tấn công

Phân đoạn mạng có vẻ mang tính kỹ thuật, nhưng nó chỉ đơn giản là chia mạng của bạn thành các vùng riêng biệt. Hãy nghĩ về nó như việc tạo ra các ngăn – nếu ransomware lây nhiễm vào một khu vực, nó không thể dễ dàng lây lan sang những khu vực khác. Chiến lược ngăn chặn này hạn chế đáng kể thiệt hại, đặc biệt là trong các mạng gia đình có nhiều thiết bị.

Phân đoạn mạng cơ bản bắt đầu với các mạng khách. Hầu hết những router hiện đại đều cung cấp tính năng này, cho phép tạo các mạng riêng biệt cho khách truy cập hoặc những thiết bị ít được tin cậy. Đặt các tiện ích gia đình thông minh, camera an ninh và thiết bị IoT trên những mạng riêng biệt với máy tính và điện thoại của bạn. Theo cách này, một bóng đèn thông minh bị xâm nhập không thể cung cấp quyền truy cập vào máy tính xách tay làm việc của bạn.

Để bảo vệ mạnh mẽ hơn, hãy cân nhắc sử dụng VLAN (Mạng cục bộ ảo) để phân đoạn mạng gia đình của bạn. Mặc dù phức tạp hơn một chút, nhưng VLAN tạo ra các phân đoạn mạng thực sự riêng biệt. Bạn có thể tách các thiết bị làm việc, PC và hệ thống giải trí. Một số router tiên tiến và switch được quản lý hỗ trợ tính năng này mà không yêu cầu thiết bị cấp doanh nghiệp.

1. Tắt các tính năng và service không cần thiết

Mỗi service không cần thiết chạy trên máy tính của bạn đều là điểm xâm nhập tiềm ẩn của ransomware. Bạn bật càng nhiều tính năng, bề mặt tấn công càng lớn. Giảm bề mặt này bằng cách tắt các service không sử dụng sẽ làm giảm lỗ hổng mà ransomware có thể khai thác để có được quyền truy cập ban đầu.

Remote Desktop Protocol (RDP) là mục tiêu chính của các cuộc tấn công ransomware. Tắt hoàn toàn giao thức này trừ khi bạn thực sự cần quyền truy cập từ xa. Các service chia sẻ file và máy in cũng gây ra rủi ro khi để mở không cần thiết. Tắt khám phá mạng và chia sẻ thư mục công khai nếu bạn không sử dụng chúng vì các tính năng này thường vẫn được bật theo mặc định.

Windows đi kèm với các chương trình Windows không cần thiết có thể tạo ra lỗ hổng bảo mật. Các service như Windows Script Host, PowerShell remoting và SMBv1 thường bị ransomware khai thác. Tắt các service này thông qua Windows Features hoặc Group Policy trừ khi công việc của bạn yêu cầu chúng.

Kiểm tra thường xuyên giúp duy trì bảo mật bằng cách giữ cho hệ thống gọn nhẹ. Kiểm tra chương trình khởi động, service nền và tiện ích mở rộng trình duyệt định kỳ. Xóa bất kỳ thứ gì bạn không nhận ra hoặc không sử dụng. Nguyên tắc rất đơn giản: Tắt nó đi nếu bạn không cần. Một hệ thống tối thiểu cung cấp ít cơ hội hơn cho ransomware thiết lập chỗ đứng.