Công nghệ Blockchain là gì? Cách công nghệ chuỗi số hoạt động và ứng dụng

Được phát triển từ thời đại công nghệ 4.0, công nghệ blockchain là một trong những công nghệ mang lại nhiều sự chú ý nhất. Nó được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực và chắc hẳn bạn đã nghe đến nó nhiều trên các phương tiện truyền thông.

Blockchain là một công nghệ mới và hứa hẹn được phát triển và mang nhiều tiềm năng trong thời đại công nghệ 5.0 hiện nay.

Bài viết hôm nay mình sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết để xem công nghệ Blockchain là gì? Cũng như cách nó hoạt động, đặc điểm và các ứng dụng của nó!

Công nghệ Blockchain là gì?

Công nghệ Blockchain được biết đến với tên khác là công nghệ chuỗi – khối là một công nghệ lưu trữ và truyền tải thông tin một cách an toàn và minh bạch, giúp người dùng có thể chia sẻ thông tin với nhau mà không cần phải tin tưởng vào bất kỳ bên thứ ba nào.

Tính năng đặc biệt của blockchain là khả năng lưu trữ các giao dịch một cách an toàn và không thể sửa đổi. Công nghệ blockchain được sử dụng để tạo ra các hệ thống thanh toán an toàn và các ứng dụng phân quyền.

Tầm quan trọng của công nghệ Blockchain

Tầm quan trọng của công nghệ Blockchain tới từ khả năng giải quyết các vấn đề bảo mật, tính phi tập trung và tính toàn vẹn thường gặp trong các quy trình mua bán, giao dịch. Đây là điều mà công nghệ dữ liệu truyền thống không thể giải quyết được.

Để hình dung rõ hơn hãy đi tìm một ví dụ một giao dịch mua bán đất thực tế trong cuộc sống. Quyền sử dụng đất được trao cho người mua khi người bán nhận được tiền. Tuy nhiên một trường hợp rất dễ xảy ra, cả người mua và người bán đều có thể dễ dàng phủ nhận về giao dịch thanh toán. Người bán phủ nhận đã nhận được tiền trong khi đã được thanh toán. Hoặc người mua khẳng định đã chuyển tiền trong khi chưa chuyển.

Công nghệ blockchain làm được điều này bởi khả năng bảo toàn dữ liệu. Các dữ liệu trên blockchain không thể sửa đổi. Thêm vào nữa tính phi tập trung cho phép người mua và người bán tham gia trực tiếp giao dịch mà không cần phụ thuộc vào một bên trung gian nào khác. Điều này giảm thiểu rủi ro và chi phí phát sinh trong quy trình giao dịch.

Công nghệ Blockchain sẽ thay đổi cách con người giao dịch và quản lý dữ liệu trong tương lai!

Công nghệ Blockchain hoạt động như thế nào?

Công nghệ blockchain hoạt động dựa trên một mạng lưới các nút (nodes) được kết nối với nhau và chạy trên cùng một phiên bản phần mềm blockchain. Mỗi nút có thể là một máy tính hoặc một thiết bị khác, tùy vào loại blockchain được sử dụng.

Mỗi khối trên blockchain chứa thông tin về các giao dịch được thực hiện trên mạng lưới đó. Khi một giao dịch được thực hiện, nó sẽ được đưa vào một khối mới nhất trên blockchain và chờ để được xác nhận.

Để xác nhận các giao dịch, blockchain sử dụng thuật toán mật mã phức tạp để tạo ra một chữ ký số (digital signature) cho mỗi giao dịch. Chữ ký số này đảm bảo rằng giao dịch đó là hợp lệ và không thể bị thay đổi.

Mỗi khối trên blockchain cũng bao gồm một mã hash độc nhất (unique hash) được tạo ra dựa trên các thông tin của khối trước đó. Mã hash này giúp đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu trên blockchain. Bởi vì nó liên kết các khối với nhau và làm cho việc thay đổi thông tin trong một khối sẽ làm thay đổi toàn bộ mã hash của blockchain.

Sau khi một khối mới được xác nhận và thêm vào blockchain, các nút trên mạng lưới cần phải đồng bộ hóa lại với nhau để đảm bảo rằng mọi nút đều có cùng một phiên bản blockchain.

Tóm lại hiểu đơn giản nhất, công nghệ blockchain hoạt động dựa trên một mạng lưới các nút kết nối với nhau và chạy trên cùng một phiên bản phần mềm blockchain. Mỗi khối trên blockchain chứa thông tin về các giao dịch, chữ ký số và mã hash độc nhất để đảm bảo tính toàn vẹn và tính bảo mật của dữ liệu trên blockchain.

Các loại Blockchain

Có hai loại blockchain chính là public blockchain và private blockchain:

Public blockchain

Giống như tên gọi của mình, đây là loại blockchain công khai, bất kỳ ai cũng có thể truy cập và tham gia vào mạng lưới.

Public blockchain được sử dụng để lưu trữ thông tin và thực hiện các giao dịch trên toàn cầu, và không bị giới hạn bởi vùng địa lý hoặc quyền truy cập.

Ví dụ về public blockchain bao gồm: Bitcoin, Ethereum, Ripple, Bitcoin Cash, Litecoin, v.v. Các giao dịch trên public blockchain được xác thực bởi các nút trên mạng lưới và được lưu trữ trên tất cả các nút trên mạng, đảm bảo tính toàn vẹn và an ninh của dữ liệu.

Private blockchain

Trái ngược với Public Blockchain, Private Blockchain là loại blockchain được sử dụng cho một nhóm hoặc một tổ chức cụ thể và không công khai cho công chúng.

Private blockchain được sử dụng để lưu trữ và chia sẻ thông tin giữa các thành viên trong một tổ chức hay một mạng lưới đó. Private blockchain cũng có tính bảo mật cao hơn và khả năng xác thực giao dịch nhanh hơn so với public blockchain.

Ví dụ về private blockchain bao gồm Hyperledger Fabric, Corda, v.v. Private blockchain thường có quyền kiểm soát nghiêm ngặt hơn so với public blockchain. Do đó các giao dịch trên private blockchain không cần phải được xác nhận bởi các nút trên mạng lưới, mà thường được xác thực bởi các bên liên quan trong mạng lưới.

Ngoài ra còn có loại Permissioned Blockchain, đây là loại Blockchain kết hợp 2 giữa Public Blockchain và Private Blockchain. Loại này thường được sử dụng cho các liên doanh giữa các ngân hàng tài chính.

Đặc điểm của công nghệ Blockchain

Với khả năng nổi bật của mình, Công nghệ blockchain có một số đặc điểm nổi bật sau:

Phi tập trung (Decentralized): Công nghệ blockchain hoạt động dựa trên một mạng lưới các nút, không cần sự can thiệp của một bên trung gian hay tổ chức trung ương để quản lý và giám sát các giao dịch. Điều này giúp tăng tính minh bạch và bảo mật của các giao dịch.

Bảo mật cao (High security): Blockchain sử dụng mã hóa để bảo vệ tính toàn vẹn của dữ liệu, đảm bảo rằng thông tin giao dịch được bảo vệ và không thể sửa đổi sau khi đã được xác thực. Do đó, blockchain là một trong những hình thức lưu trữ dữ liệu an toàn nhất hiện nay.

Không thể thay đổi (Immutable): Một khi thông tin giao dịch đã được thêm vào blockchain, nó sẽ không thể bị sửa đổi hoặc xóa bỏ. Điều này đảm bảo rằng thông tin giao dịch được lưu trữ trên blockchain là chính xác và tin cậy.

Tiết kiệm chi phí (Cost savings): Vì không có bên trung gian, không cần trung gian xử lý và giám sát các giao dịch, công nghệ blockchain giảm thiểu được chi phí phát sinh trong quá trình xử lý giao dịch, từ đó giúp tiết kiệm chi phí cho các tổ chức và cá nhân.

Tính toàn cầu (Global): Blockchain là một công nghệ toàn cầu, không giới hạn bởi vùng địa lý hay quốc gia, cho phép các giao dịch được thực hiện trên toàn thế giới một cách dễ dàng và nhanh chóng.

Được xác thực bởi mạng lưới các nút (Verified by network): Các giao dịch trên blockchain được xác thực bởi mạng lưới các nút đồng thuận, đảm bảo tính toàn vẹn và an ninh của các giao dịch. Các giao dịch sẽ không được chấp nhận nếu không đáp ứng được các yêu cầu của mạng lưới, và do đó đảm bảo tính tin cậy và độ chính xác của thông tin.

Công nghệ Blockchain được ứng dụng như nào?

Blockchain đang được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính, bảo hiểm, y tế, chuỗi cung ứng, tài nguyên môi trường, và nhiều lĩnh vực khác. Với tính phi tập trung, tính toàn vẹn dữ liệu và tính bảo mật của nó, blockchain đang được sử dụng để giải quyết những vấn đề lớn trong các lĩnh vực này.

Trong lĩnh vực tài chính, blockchain đang được sử dụng để tăng tính minh bạch và giảm chi phí trong các giao dịch tài chính. Nó cũng được sử dụng để giám sát giao dịch tài chính và ngăn chặn gian lận.

Trong lĩnh vực bảo hiểm, blockchain được sử dụng để tăng tính minh bạch trong việc định giá rủi ro và giúp các bên liên quan trong giao dịch bảo hiểm đạt được thỏa thuận nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Trong lĩnh vực y tế, blockchain được sử dụng để quản lý dữ liệu bệnh nhân và giúp các nhà cung cấp dịch vụ y tế chia sẻ thông tin bệnh nhân an toàn và bảo mật.

Trong lĩnh vực chuỗi cung ứng, blockchain được sử dụng để giám sát và quản lý các quy trình vận chuyển, lưu trữ và quản lý tài sản. Điều này giúp tăng tính minh bạch và đảm bảo rằng các bên liên quan có thể theo dõi quá trình vận chuyển và quản lý tài sản của mình một cách chính xác.

Các phiên bản phổ biến của Blockchain

Có nhiều phiên bản của công nghệ blockchain, mỗi phiên bản có những đặc trưng và tính năng khác nhau. Dưới đây là một số phiên bản công nghệ blockchain phổ biến:

Bitcoin: Là phiên bản blockchain đầu tiên được phát triển, được sử dụng để quản lý các giao dịch của tiền điện tử Bitcoin.

Ethereum: Là một phiên bản blockchain có khả năng thực hiện các chương trình thông minh (smart contracts) và ứng dụng phi tập trung (decentralized applications) trên nền tảng blockchain.

Ripple: Là một phiên bản blockchain được sử dụng để quản lý các giao dịch liên ngân hàng, tăng tốc độ và giảm chi phí cho các giao dịch chuyển tiền.

Hyperledger Fabric: Là một phiên bản blockchain được phát triển bởi Linux Foundation, được sử dụng để tạo ra các ứng dụng blockchain doanh nghiệp.

Corda: Là một phiên bản blockchain được phát triển bởi R3, được sử dụng cho các ứng dụng blockchain trong các lĩnh vực tài chính và bảo hiểm.

EOS: Là một phiên bản blockchain được sử dụng để tạo ra các ứng dụng phi tập trung với tốc độ xử lý nhanh hơn.

Mỗi phiên bản blockchain đều có những đặc trưng và ưu điểm riêng, và được sử dụng cho các mục đích khác nhau.

Tương lai công nghệ blockchain ra sao?

Công nghệ blockchain đang tiếp tục phát triển và có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Các công ty đang tìm cách áp dụng công nghệ này để tăng tính minh bạch và giảm chi phí trong các quy trình và giao dịch của họ.

Một trong những tiềm năng lớn của công nghệ blockchain là khả năng sử dụng các hợp đồng thông minh để tự động hóa các quy trình và giao dịch. Điều này giúp giảm thiểu thời gian và chi phí và tăng tính chính xác của các quy trình.

Các ứng dụng blockchain cũng có thể được sử dụng để tăng tính minh bạch và đảm bảo an toàn tài chính và dữ liệu cá nhân. Nó có thể được sử dụng để giúp các tổ chức giải quyết những vấn đề phức tạp như bất đồng quyền lợi và quản lý dữ liệu phức tạp.

Một số dự án blockchain đang được phát triển để giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Các công nghệ blockchain mới đang được phát triển để giúp tăng tính minh bạch và quản lý tài nguyên môi trường như nước, đất và không khí.

Tuy nhiên, công nghệ blockchain cũng đối mặt với một số thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất đó là sự chậm chạp và đắt đỏ trong việc xử lý các giao dịch. Điều này làm giảm tính hiệu quả của công nghệ và khiến cho nó khó áp dụng trong một số lĩnh vực.

Lời kết

Công nghệ blockchain là một công nghệ mới với nhiều tiềm năng để giải quyết các vấn đề lớn trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Với tính phi tập trung, tính toàn vẹn dữ liệu và tính bảo mật của nó, blockchain đang được sử dụng để tăng tính minh bạch và giảm chi phí trong các quy trình và giao dịch.

Tuy nhiên, công nghệ này cũng đối mặt với một số thách thức và hạn chế. Để giải quyết những thách thức này, các nhà phát triển đang tìm cách phát triển các phiên bản công nghệ mới và tìm cách cải tiến hiệu suất xử lý của công nghệ.

Trong tương lai, công nghệ blockchain có thể được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau và giúp giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Xem thêm các bài viết hay khác:

Công nghệ BlockChain là gì? Ứng dụng Blockchain vào thực tiễn

Pi Network là gì? Sự thật về Pi Network