Chúng ta thường đặt ra những câu hỏi dạng như: Gọi là quả cam vì nó có màu giống màu cam hay gọi màu cam vì nó có màu giống quả cam? Quả cam có trước rồi mới tới màu cam hay ngược lại? Đây là câu trả lời tưởng dễ nhưng vô cùng ‘xoắn não’ và không ít người trả lời sai. Vậy sự thật màu cam hay quả cam có trước?
Màu cam hay quả cam? Cái nào có trước
Màu cam được đặt theo tên của loại trái cây chứ không phải ngược lại. Màu cam tất nhiên có từ rất lâu, có lẽ lâu đến mức nhiều người khi ấy chưa nhìn thấy quả cam. Khi đó, màu cam chưa được gọi là ‘orange’ mà có tên là “georuread” (trong tiếng Anh cổ có nghĩa là vàng đỏ) để có thể chỉ màu cam tương tự của lá mùa thu hay Mặt trời vào lúc hoàng hôn.
Từ ‘cam’ phát triển từ orenge, một thuật ngữ tiếng Pháp cổ để chỉ trái cây. Việc sử dụng màu da cam sớm nhất là trong di chúc năm 1512, đánh dấu thời điểm việc sử dụng màu này bắt đầu phát triển trong xu hướng chủ đạo. Trước khi phổ biến từ màu da cam cho màu sắc, nó được phân biệt giữa hai sắc thái; vàng-đỏ cho màu cam đậm hơn và vàng nghệ cho màu cam nhạt hơn, vàng hơn.
Theo nhiều tài liệu thì ‘tổ tiên’ của quả cam xuất hiện ở Đông Nam Á vào năm 500 TCN và có tên là “nāranga”. Mãi cho đến thế kỷ XIII, người Anh mới được tận mắt nhìn thấy quả cam lần đầu tiên. Sau khi nhìn thấy những quả cam, họ bắt đầu đặt tên cho chúng theo màu sắc của lớp vỏ với cái tên “pume orenge”, lấy gốc là từ “pomme d’orange” của tiếng Pháp cổ (còn có nghĩa là cam táo) vào những năm 1200.
Theo nhà ngôn ngữ học Dominic Watt thuộc Đại học Leeds, “từ để mô tả màu sắc được pha trộn giữa đỏ và vàng thật sự rất hiếm trong quá khứ”. Vì vậy, những từ đặt tên màu sắc theo hoa quả là chuyện không hiếm.
Như vậy, dù màu cam có trước nhưng cái tên ‘orange’ để chỉ màu cam thì xuất hiện sau khi người ta nhìn thấy quả cam. Màu cam được gọi theo tên của quả cam, giống như một số trường hợp khác như màu hồng cánh sen, màu oải hương, hồng đào, đỏ rượu vang, vàng mơ… đều là những màu sắc được lấy theo tên vật thể.
Màu cam hay quả cam có trước? Thật vậy, bạn có thể mong đợi nó sẽ diễn ra theo cách khác, nhưng màu cam được đặt tên theo tông màu nổi bật của quả cam khi nó chín.
Xem thêm:
Khởi nghiệp – Đặt tên thương hiệu và những sai lầm cần tránh