Có lẽ ai ở đây cũng biết con người có một bộ não rất to so với cơ thể. Ví dụ như một người nặng 60kg, khoảng 2,5 triệu năm trước đã có bộ não nặng tới 6 lạng. Còn ở thời điểm hiện tại bộ não đã to lên đến từ 1,2 – 1,4kg. Tuy nhiên nếu nhìn sang các loài động vật có vú cũng 60kg thì chúng có bộ não khoảng 2 lạng thôi. Vậy phải chăng do não to mà ta thông minh. Thì cũng có thể đúng nhưng đó là cả một quá trình tiến hóa phức tạp và còn một yếu tố khác nữa là chúng ta đi bằng 2 chân. Nghe có vẻ không liên quan phải không. Ngay sau đây mình sẽ giúp các bạn tìm hiểu.
Mục Lục
1. Bộ não phát triển
Khi có bộ não to, vấn đề đầu tiên mà tổ tiên của chúng ta phải phải đối mặt là nó tiêu thụ nhiều năng lượng hơn. Nếu ở trạng thái nghỉ ngơi não chúng ta tiêu thụ tơi 25% năng lượng thì ở loài vượn chỉ có 8%. Như vậy chúng ta phải tìm kiếm nhiều thức ăn hơn đồng thời cơ bắp sẽ bị teo bớt lại.
2. Hai chi trước phát triển
Bên cạnh đó tổ tiên chúng ta tiến hóa từ 4 chân thành 2 chân. Mặc dù rất tiện cho việc quan sát để săn mồi và tránh kẻ thù nhưng chúng ta cũng phải trả giá cho việc đó.
Khó khăn khi chi trước phát triển
Thứ nhất là chúng ta sẽ mắc phải bệnh đau lưng và vôi hóa cột sống. Thứ 2 là ở phụ nữ hông sẽ bị hẹp lại khi đi thẳng, việc sinh nở gặp khó khăn. Chúng ta dễ dàng thấy đầu càng to thì việc sinh đẻ càng khó. Tỉ lệ tử vong của cả mẹ và con là cao. Và ngược lại những người sinh non sẽ có tỷ lệ sống cao hơn.
Như vậy theo chọn lọc tự nhiên thì việc sinh non sẽ được ủng hộ. Kết quả là chúng ta thấy ngày nay những em bé sinh ra không thể đi lại, không thể tự chăm sóc bản thân. Phải mất tới nhiều năm một đứa bé mới có thể tự ăn và nhiều năm nữa mới có thể tự biết đi kiếm ăn.
Mối quan hệ xã hội phát triển
Trong khi một con bò có thể tự đứng dậy sau khi sinh, một con voi có thể tự kiếm ăn. Và từ đây loài người lại tiến hóa thêm một bước mới đó là hình thành mối quan hệ xã hội chặt chẽ. Bởi vì một bà mẹ mới sinh rất khó để tự vừa kiếm ăn cho mình vừa nuôi con và một ông bố đúng hơn là cả một bộ tộc sẽ phải chung tay cùng nuôi một đứa trẻ. Mà khi đã sống thành một cộng đồng với quan hệ thân thiết thì đương nhiên nhu cầu về giao tiếp sẽ cao hơn các loài động vật khác. Bắt buộc con người phải phát triển kỹ năng giao tiếp.
3. Một số yếu tố khác
Điều thú vị là các bạn hãy nhớ loài người lúc này đã có 2 chân trước teo nhỏ hay chính xác là 2 tay. Các cơ đã phát triển ở các ngón tay giúp nó linh hoạt hơn. Giúp chúng ta có thể làm được nhiều việc hơn các loài động vật khác. Kết hợp với nhu cầu về giao tiếp chúng ta có thể dùng tay để ra hiệu cho nhau để cầm đồ vật và cao hơn nữa là chúng ta biết dùng đồ vật để đánh dấu lên cây, lên vách đá. Chính những điều cơ bản này sau này nó phát triển hơn thành các hình vẽ rồi chữ viết, rồi khuôn nhạc, rồi mã nhị phân và các thiết bị bạn đang sử dụng hằng ngày.
Đương nhiên để phát triển được như vậy một bộ não lớn là không thể thiếu. Nhưng việc đi bằng 2 chân cũng đóng góp công sức không hề nhỏ. Có nghĩa là bộ não không phải là điều kiện duy nhất giúp chúng ta thông minh. Mà chính là việc đi bằng 2 chân kết hợp với một ít các điều kiện tự nhiên phù hợp đã giúp con người có cơ hội để thông minh hơn.
4. Lửa
Vừa biết tạo ra và sử dụng lửa
Thật khó để khẳng định rằng con người là loài duy nhất có thể tạo ra lửa. Nhưng chắc chắn chúng ta là loài duy nhất trên Trái Đất này vừa biết tạo ra vừa biết sử dụng lửa. Có thể các bạn đã biết khoảng 800000 năm trước chúng ta đã thuần phục được loại vũ khí hủy diệt đó chính là lửa. Và 300000 năm trước thì lửa đã phổ biến trong đời sống.
Gọi là vũ khí hủy diệt lúc đó không hề sai bởi vì chỉ với một mồi lửa chúng ta có thể đốt cháy cả một bãi cỏ gai rộng lớn nướng chín cơ số các loài động vật khác trong một khu rừng mà chẳng cần mất nhiều công săn bắn. Thậm chí chúa sơn lâm hung dữ lúc bấy giờ cũng nhẹ nhàng trở thành bữa ăn thơm ngon của tổ tiên chúng ta.
Khai thác công dụng của lửa
Với lửa chúng ta có thể khai thác rất nhiều công năng. Vừa giữ ấm vừa thắp sáng và quan trọng nhất là nướng chín thức ăn. Nhờ lửa mà chúng ta vô tình phát hiện ra rằng những loài thực phẩm không may bị đốt khi đam mê đốt rừng nổi lên như lúa mì, khoai tây hay hoa quả bỗng dưng ngon hơn, dễ ăn hơn và dễ tiêu hóa hơn. Nhiều loại thực phẩm trước đây chúng ta ăn vào dễ bị tiêu chảy thì giờ không còn bị nữa.
Nhu cầu giao tiếp tăng cao
Nhưng điều quan trọng nhất đó là thực phẩm sau khi được nấu chín sẽ tốn ít thời gian để ăn hơn. Ví dụ tinh tinh cần 5 giờ mỗi ngày để nhai thức ăn sống thì chúng ta chỉ cần 1 giờ mỗi ngày. Vừa ăn vừa trò chuyện là có ngay một cái bụng mỡ to uỳnh, đường ruột được rút ngắn và bộ não phình to hơn là những thay đổi từ khi chúng ta có lửa. Mà khi có lửa rồi thì việ săn bán lại hiệu quả hơn. Thời gian ăn uống cũng giảm đi khiến loài người có nhiều thơi gian quây quần bên nhau. Và từ đây nhu cầu giao tiếp lại cao hơn.
5. Tổng kết
Giao tiếp nhiều hơn thì đời sống lại phát triển hơn. Đơn giản như nếu liên tục phải lao vào săn bắn hái lượm thì việc một người phát hiện ra dùng đá nhọn có thể chặt được cây khó lòng lan truyền đến cộng đồng. Tuy nhiên nếu hôm nào cũng có vài tiếng quây quần chém gió thì ai có cái gì hay sẽ chỉ cho người khác. Việc học hỏi đưuọc nâng cao lên gấp nhiều lần. Như vậy cái gì đã làm chúng ta thông minh hơn các loài động vật. Các bạn có thể trả lời rằng Bộ não to, đi bằng 2 chân, lửa và các yếu tố khác chính là các yếu tô giúp con người thông minh hơn.
Xem Thêm: